چاوپێكەوتن
ستران عەبدوڵڵا: نەخۆشییەکانی راگەیاندنی کوردی زۆر زۆرن
مەودا میدیا - سلێمانی |
مەودا میدیا-خەڵەف غفور
بەشی سێیەم
بەشی سێیەم
ستران عەبدوڵڵا ھەم سەرنووسەری رۆژنامەی کوردستانی نوێ و ھەمیش ئەندامی سەرکردایەتی یەکێتیی نیشتتمانیی کورستانە، رۆژنامەوانی قاڵبووی قۆناغی دوای راپەڕین و ئەزموونی جیاوازی کایەی سیاسیی نزیک بە سێ دەیەی کوردستانی دوای ئازادبوونە
ژینگەی سیاسی و کۆمەڵایەتی تێکەڵاوبوونە، پێتوایە کامیان کاریگەریی زیاتری لەسەر ئەویتریان ھەیە؟
ستران عەبدوڵڵا: خۆی ئه‌مه حاڵه‌ته سروشتییه‌كه‌یه له دونیا . هه‌ر خۆی وایه سیاسه‌ت ئه‌و كایه‌یه كه بۆ خزمه‌تی كۆمه‌ڵ و بژارده‌ی كۆمه‌ڵایه‌تی دروستبووه. سیاسه‌ت ئیشی له‌ناو كۆمه‌ڵه، و حزبه سیاسییه‌كان، ره‌وته سیاسییه‌كان بۆ ئه‌وه‌یانه بچنه حوكم تا به‌رنامه كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كانی خۆیان جێبه‌جێبكه‌ن. له وڵاتی ئێمه بزووتنه‌وه سیاسییه‌كان له شۆڕش و له مه‌نفاو له خه‌باتی نهێنیدا بوون ، بۆیه مه‌حروم بوون له تێكه‌ڵبوون و ئاوێته‌بوون مه‌گه‌ر به بچڕبچڕی نه‌بێت.
ئه‌گه‌ر له‌بیرت بێت هاوڕێی هێژا له ساڵی 2009 له گه‌رمه‌ی رەوتی بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان و ریفۆرمدا دیدارێكی وه‌ك ئه‌مه‌ی ئێستا درێژمان هه‌بوو كه دوایی ته‌واومان نه‌كرد و منیش به ئیجازه‌ی تۆ ئه‌وەی كرابوو له پاشکۆی كتێبی «زۆرانبازی له سه‌ده‌ی بیست و یه‌كدا» بڵاومكرده‌وه، له‌وێش له‌سه‌ر ئاوێته‌بوونی كورده‌واری (بزووتنه‌وه كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كه) و كوردایه‌تی (بزووتنه‌وه سیاسییه‌كه) قسه‌مان كردبوو، نزیكه‌ی دوانزه ساڵ دوای ئه‌وه ئێستاش به‌هۆی كۆرۆناوه سیاسه‌ت و ژینگه كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كه تێكه‌ڵده‌بنه‌وه. كه ئه‌مه حاڵه‌تی مژده‌به‌خشه له‌م دۆخه ناخۆشه‌ی په‌تای كۆرۆنادا، یانی له‌ناو ناخۆشیدا ئومێدێك چرۆ ده‌كات.
من گه‌شبینم به‌م دۆخه كه سیاسه‌ت له وڵاتی ئێمه‌ش وه‌ك گۆشت و خوێن تێكه‌ڵ به ژیانی خه‌ڵكی ده‌كاته‌وه‌و ئه‌مه‌ش ڕێ له لاساری و ملهوڕی و ملكه‌چیش ده‌گرێت و له ئایینده‌شدا كوردایه‌تی له به‌ڵای ناگه‌هان و سه‌رچڵی ده‌پارێزێت. ئه‌گه‌ر سیاسه‌ت حه‌ریف و وه‌ستایانه بێت ده‌توانێ له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵ ئاوێته بێت، به‌ڵام ئاڕاسته‌و ڕێنوێنیشی بكات. ئه‌گه‌ر سیاسه‌تی كوردستانی هیچ له‌بارا نه‌بوو و شەعبەوی بێت ئه‌وا كۆمه‌ڵگه ئاڕاسته‌ی ده‌كات نەک ئەو کۆمەڵگە ئاراستەبکات . تێكه‌ڵی له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵ خۆی له خۆیدا مه‌ترسی نییه، به پێچه‌وانه‌وه له‌شساغی و دروستییه. مه‌ترسی ئه‌وه‌یه سیاسه‌ت نه‌توانێ ڕێنوێن و ئیلهام به‌خش بێت. ئه‌وه‌ی یارمه‌تی سیاسه‌ت ده‌دات له‌م په‌یامه‌دا میدیایه‌كی حه‌ریفه. جا ئه‌هلی یان حزبی بێت . مامۆستا كامه‌ران موكری ناسراو وه‌ك شاعیر، فه‌قه‌ت ڕووناكبیرو ڕۆژنامه‌نووسی گه‌وره‌ی قۆناغی گه‌شه‌ی نه‌ته‌وه‌یی ، له گۆڤاری (ڕۆژی نوێ) كه گۆڤارێكی سه‌ربه‌خۆ بوو ، به‌ڵام له‌سایه‌ی بزووتنه‌وه‌ی كوردایه‌تیدا ده‌رده‌چوو، سه‌روتارێکی جوانی نووسیبوو كه ده‌ڵێ ڕۆژی نوێ، ڕێنوێنی ئه‌كات نه‌ك رێنوێن بكرێت.
سیاسه‌ت ، كه لێره‌دا مەبەست سیاسه‌تی كوردییه ، ده‌بێ رێنوێن بكات نه‌ك له‌لایه‌ن كۆمه‌ڵه‌وه رێنوێن بكرێت.
ئه‌مه تاقه رێگه‌ی ئاوەدانی رۆژی نوێیه له جارانی شەستەکانی سه‌ده‌ی بیست و له ئێستای بیستی یه‌كه‌می سه‌ده‌ی بیست و یه‌ك، له زه‌مه‌نی كۆرۆنادا.
دیمەنە باوەکە بریتییە لە گوزەراندنی قەیران بە قەیرانی دیکە، کێ لەمە بەرپرسە؟ راگەیاندنەکان یان بیرکردنەوەی راگەیاندنکار، بۆ ھەست دەکەین لە جۆرێک لە فەوزای راگەیاندن دا دەژین؟
ستران عەبدوڵڵا: قه‌یرانی ئێستا هی پێشتره. هی زه‌مانێك كه قه‌ره‌باڵغی پاره‌و كاغه‌زو چاپه‌مه‌نی ھەبوو . ھی زەمانێک گەڕەلاوژێی ته‌له‌فزێۆن و رادیۆ هه‌بوو.
وه‌ك پێشتر وتم به‌و قه‌یرانه‌وه داخلی كۆرۆنا بووین. راگه‌یاندنكاری کورد به‌شێكه له سیستمی فه‌رهه‌نگی كورده‌واری و راگه‌یاندنه‌كه‌شمان به‌شێكه له سیستمی دامه‌زراوه‌كانی كوردستان كه دامه‌زراوه‌ی خاوه‌ن مێژوویی دور ودرێژو ده‌وڵه‌تداریی قوڵ و سه‌نگین نین، مه‌گه‌ر ئه‌و دامه‌زراوانه‌ی به زنجیرو یاساو رێسای په‌نهان گرێدراوی دیزاینی دامه‌زراوه‌كانی داگیركه‌رن. لێره مه‌به‌ستمان له جوغزی عیراقه.
راگه‌یاندنكاری ئێمه له‌م ژینگه‌یه‌دا په‌روه‌رده بووه‌و ئه‌زموونی هه‌ڵه‌و راستكردنه‌وه تاقیده‌كاته‌وه. گوناحه با زۆری بێزار نه‌كه‌ین.
راگەیاندنی زۆر ھەنە، بەڵام روئیا روون نییە بۆ کێشە سیاسییەکان، ئەمە نەبوونی جیھیانبینی سیاسییە یان کۆڵەواریی بیرکردنەوە؟ بۆ ئێمە دەبێت ناسیاسیانە لەمەڕ کۆی گشتی بیر بکەینەوە؟ ئێمە لاوازین یان راگەیاندن بە دۆخێکی نەخوزراو تەسیلم بووە؟
ستران عەبدوڵڵا: نه‌خۆشییه‌كانی راگه‌یاندنی ئێمه زۆر زۆرن. خۆی پێشتر له داخی ئیلتیزامی شەتەکدراوی توندی حزبی به‌شێكی راگه‌یاندنی ئێمه كارێكی كرد خۆی له هه‌موو به‌رپرسیارێتییه‌كی سیاسی و ده‌ربه‌ستییه‌كی گشتی دزییه‌وه. شانی خۆی لێیان خاڵی كرده‌وه. خۆشی به‌ته‌نیا نه‌یتوانی ببێته ناوه‌ندی به‌رهه‌مهێنانی فیكرو دونیابینی سیاسی. تا ئه‌وكاته‌ی په‌یوه‌ندی بزووتنه‌وه‌ی سیاسی كوردستانی له هاوپه‌یمانێتیدا بوو له‌گه‌ڵ میدیاو پێویستیان به یه‌كتری ھەبوو هێزو ئازایه‌تی و ئه‌زموونیان ده‌دایه یه‌كتری. ئه‌مه له زه‌مانی (كوردستان)ی دایكه‌وه تا زه‌مانی (كوردستانی نوێ) وا بوو. دوایی کە لێك ته‌وه‌لا بوون له هێزی یه‌كیان خوارد و سه‌رده‌مێك به‌رامبه‌ر یه‌ك وه‌ستانه‌وه‌و سه‌رده‌مێكی تر راكێش راكێشی كۆنترۆڵكردنی یه‌كترییان بوو. ئێ هاوپه‌یمانێتی وا كه به دڵپیسی و گومان ئالوده بێت مه‌علومه پاشقولگرتن و گه‌له‌كۆمه‌كێ دایده‌ڕزێنێ و وا ده‌كه‌وێته‌وه كه ببێته باس و خواسی گشت عاله‌م.
ئاسانه بڵێین چاره‌سه‌ر ئه‌وه‌یه بگه‌ڕێیینەوه بۆ پلێتی كتێب و زانست و یاساكانی كه په‌یوه‌ندی نێوان دامه‌زراوه‌كان، مرۆڤه‌كان و گروپه‌كان رێكده‌خه‌ن، به‌ڵام ئه‌گه‌ر وانه‌كه‌ین ده‌بێ چاوه‌ڕێی رێكه‌وت و ئه‌زموون بكه‌ین بەڵکو قه‌ول و قه‌رارێكی جیاوازمان پێ بڵێن.
بیروڕا
