تەندروستی
سوودەکانی چوالە بۆ تەندروستی
مەودا میدیا - سلێمانی |
مەودا میدیا-
چواله‌ی سه‌وز یه‌کێکه له به‌رهه‌مه روه‌کییه‌کانی سه‌ره‌تای وه‌رزی به‌هار که تام و چێژێکی تایبه‌تی خۆی هه‌یه لای میللـه‌تی کورد، له هه‌مانکات به جۆرێک له خۆراکه به‌سووده‌کان داده‌نرێت بۆ ته‌ندروستیی مرۆڤ، ده‌وڵه‌مه‌نده به چه‌ورییه تاکه سوود به‌خشه‌کان و ماده‌ی دژه‌ئۆکسان و ڤیتامینه‌کانی وه‌ک A ،B B6 ،E ،K ،C له‌گه‌ڵ کانزه‌کان وه‌ک سۆدیۆم، پۆتاسێوم ، فسفۆڕ، ئاسن، کالسیۆم، پۆتاسیۆم ، مه‌گنسیۆم، مه‌نگه‌نیز، سلنیۆم ، زینک له‌گه‌ڵ ریشاڵ، ئاو و کاربۆهیدرات.
دکتۆر کامه‌ران رسوڵ ژاژڵه‌یی، پسپۆڕی زانستی خۆراک گرنگترین سووده‌کانی چواله‌ی سه‌وزی خستووەتەڕوو.
1. پاراستنی کێشی له‌ش و رێگه گرتن له قه‌ڵه‌وه‌یی و یارمه‌تی دابه‌زینی کێش ده‌دات له کاتی رێجیمدا.
2. یارمه‌تی دابه‌زینی کولیستڕۆڵی خراپ له خوێندا به رێژه‌ی %12.
3. یارمه‌تی کۆنتڕۆڵ کردنی ئاستی شه‌کره له خوێندا و رێگه‌گرتن له تووشبوون به نه‌خۆشی شه‌کره.
4. خۆپاراستن له جه‌ڵته‌ی دڵ و مێشک و نه‌خۆشی ته‌سک بوونه‌وه‌ی خوێنبه‌ره‌کان.
5. پاریزگاری له ته‌ندروستی دڵ و مێشک و به‌هێزکردنیان.
6. رێگری کردن له دروستبوونی به‌ردی زراو له‌گه‌ڵ یارمه‌تی دانی پاک بوونه‌وه‌ی جگه‌ر و له‌ش له ماده ژه‌هراوییه‌کان.
7. خۆپاراستن له نه‌خۆشی نه‌رم بوونه‌وه‌ی ئێسک و چه‌ندین جۆری شێرپه‌نجه.
8. نه‌هێشتنی قه‌بزی و هه‌ندێ میکرۆبی ناو کۆئه‌ندامی میز و میزه‌ڕۆ.
9. رێگری کردن له نه‌خۆشی ئه‌لزه‌هایمه‌ر و به‌هێزکردنی یاده‌وه‌ری.
10. به‌هێزکردنی مووه‌کانی قژ و پاراستن له سپی بوون و هه‌ڵوه‌رینی قژ.
11. پاراستنی ته‌ندروستی پێست و گه‌ش بوونه‌وه‌ی و نه‌هێشتنی چرچولۆچ و خاڵ و زیپکه و سیسی ده‌م و چاو.
باشتره رۆژانه نزیکه‌ی ( ۳۰ ــ ۳٥ ده‌نکی ) لێ بخورێت له نێوان ژه‌مه‌کان.
زیانه‌کانی زۆر خواردنی چواله‌ی سه‌وز:
1. زیاتر کردنی کاریگه‌ری لاوه‌کی هه‌ندێ ده‌رمانی زه‌خت و دڵه‌کزێ و ده‌رمانی دژه‌مه‌ینی خوێن.
2. هه‌ست کردن به ته‌مه‌ڵی.
3. ئاوسانی سک و زیادکردنی غازات.
ر. ئ.
چواله‌ی سه‌وز یه‌کێکه له به‌رهه‌مه روه‌کییه‌کانی سه‌ره‌تای وه‌رزی به‌هار که تام و چێژێکی تایبه‌تی خۆی هه‌یه لای میللـه‌تی کورد، له هه‌مانکات به جۆرێک له خۆراکه به‌سووده‌کان داده‌نرێت بۆ ته‌ندروستیی مرۆڤ، ده‌وڵه‌مه‌نده به چه‌ورییه تاکه سوود به‌خشه‌کان و ماده‌ی دژه‌ئۆکسان و ڤیتامینه‌کانی وه‌ک A ،B B6 ،E ،K ،C له‌گه‌ڵ کانزه‌کان وه‌ک سۆدیۆم، پۆتاسێوم ، فسفۆڕ، ئاسن، کالسیۆم، پۆتاسیۆم ، مه‌گنسیۆم، مه‌نگه‌نیز، سلنیۆم ، زینک له‌گه‌ڵ ریشاڵ، ئاو و کاربۆهیدرات.
دکتۆر کامه‌ران رسوڵ ژاژڵه‌یی، پسپۆڕی زانستی خۆراک گرنگترین سووده‌کانی چواله‌ی سه‌وزی خستووەتەڕوو.
1. پاراستنی کێشی له‌ش و رێگه گرتن له قه‌ڵه‌وه‌یی و یارمه‌تی دابه‌زینی کێش ده‌دات له کاتی رێجیمدا.
2. یارمه‌تی دابه‌زینی کولیستڕۆڵی خراپ له خوێندا به رێژه‌ی %12.
3. یارمه‌تی کۆنتڕۆڵ کردنی ئاستی شه‌کره له خوێندا و رێگه‌گرتن له تووشبوون به نه‌خۆشی شه‌کره.
4. خۆپاراستن له جه‌ڵته‌ی دڵ و مێشک و نه‌خۆشی ته‌سک بوونه‌وه‌ی خوێنبه‌ره‌کان.
5. پاریزگاری له ته‌ندروستی دڵ و مێشک و به‌هێزکردنیان.
6. رێگری کردن له دروستبوونی به‌ردی زراو له‌گه‌ڵ یارمه‌تی دانی پاک بوونه‌وه‌ی جگه‌ر و له‌ش له ماده ژه‌هراوییه‌کان.
7. خۆپاراستن له نه‌خۆشی نه‌رم بوونه‌وه‌ی ئێسک و چه‌ندین جۆری شێرپه‌نجه.
8. نه‌هێشتنی قه‌بزی و هه‌ندێ میکرۆبی ناو کۆئه‌ندامی میز و میزه‌ڕۆ.
9. رێگری کردن له نه‌خۆشی ئه‌لزه‌هایمه‌ر و به‌هێزکردنی یاده‌وه‌ری.
10. به‌هێزکردنی مووه‌کانی قژ و پاراستن له سپی بوون و هه‌ڵوه‌رینی قژ.
11. پاراستنی ته‌ندروستی پێست و گه‌ش بوونه‌وه‌ی و نه‌هێشتنی چرچولۆچ و خاڵ و زیپکه و سیسی ده‌م و چاو.
باشتره رۆژانه نزیکه‌ی ( ۳۰ ــ ۳٥ ده‌نکی ) لێ بخورێت له نێوان ژه‌مه‌کان.
زیانه‌کانی زۆر خواردنی چواله‌ی سه‌وز:
1. زیاتر کردنی کاریگه‌ری لاوه‌کی هه‌ندێ ده‌رمانی زه‌خت و دڵه‌کزێ و ده‌رمانی دژه‌مه‌ینی خوێن.
2. هه‌ست کردن به ته‌مه‌ڵی.
3. ئاوسانی سک و زیادکردنی غازات.
ر. ئ.
بیروڕا
