بنار محەمەد
کۆتایی شەڕەکان و گەڕانەوەی هیوا
ئێستا سێ شەڕی مرۆڤ وێرانکەر دەبینین، کەمترین هەوڵی جدیش بۆ کۆتایی پێهێنان نادرێ، ئەگەرچی قسە لەبارەی بەرقەرارکردنی ئاشتییەوە هەیە، بەڵام هیچ ئاماژەیەکی ئەرێنی وا نییە کە مرۆڤ هیوادار بکات.
شەڕی رووسیا- ئۆکرانیا، شەڕی ئیسرائیل- بزووتنەوەی جیهادی ئیسلامی (حەماس)، شەڕی ناوخۆیی سوودان لەنێوان سوپای ئەو وڵاتە و هێزەکانی فریاکەوتنی خێرا، بوونەتە ناونیشانی بێزراوی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، زیانە مادی و مرۆییەکان هێندە زۆرن، مرۆڤی ژیر و بەویژدانی تووشی سەرسوڕمان کردووە.
هەریەک لەو سێ شەڕە، جگە لە ویستی شەڕخوازیی ناوخۆیی سەرۆک و سەرکردەکان، لەهەمانکاتدا هۆکاری دەرەکی رۆڵی کاریگەریی نەرێنی لە هەڵگیرسان و بەردەوامبوونیدا هەیە، هەر بۆیە چارەسەرکردنەکانیش تەنها پەیوەست نییە بە ویستی ناوخۆییەوە، بەڵکو سیاسەت و ویست و پلانی دەرەکیش کاریگەریی لەسەریان هەیە، ئەوە بارودۆخەکەی قورستر کردووە
شەڕەکان لەسەر سێ ئاست، کۆمەڵگەی مرۆڤایەتییان تووشی داڕمان کردووەتەوە:
یەکەم: ژێرخانی ئابووریی هەریەک لەو وڵاتانە وێران دەبێ، بێکاری و برسیەتی بەرۆکی جیهان دەگرێ.
دووەم: سەرخانی شارەکان بەتەواوی تێکچوون، باڵەخانەکانی ژیان، زانکۆ، رێگەوبانەکان و.. هتد، بوونەتە وێرانە، شەڕیش کۆتایی بێت، ئەوا سەدان ملیار دۆلار و چەندین ساڵیان بۆ چاککردنەوەی دەوێ.
سێیەم: لەوانی دیکە مەترسیدارتر کوژرانی ژمارەیەکی زۆر مرۆڤ و برینداربوون و کەمئەندامبوونیانە، هەروەها تێکچوونی شیرازەی کۆمەڵایەتی و دەرکەوتنی دەیان کێشەی کۆمەڵایەتی و خێزانی، لەگەڵ بڵاوبوونەوەی بێ هیوایەکی خنکێنەر.
شەڕەکان کۆتاییان دێن چەند درێژەش بکێشێن، مرۆڤەکان زیندوونابنەوە، خەمەکان درێژەیان بەبێ، برینەکان بەئاسانی ساڕێژنابن، هەوڵی یەکجار زۆری دەوێ هیوا بۆ مرۆڤەکان بگەڕێنەوە، بەلای منەوە ئەمە قورسترینیانە.