لەنێو شەپۆلی ئەو سەدان وتارەی كە بۆ گەورەیی مام و خەسڵەت و جیاوازییەكان و هەڵوێستە مەزن و پڕ لە بەرپرسیارێتییەكانی دەنووسرێت و دەوترێت، ناكرێت و نابێت من كە حەوت ساڵ لێپرسراوی راگەیاندنی رێكخراوی منداڵپارێزی كوردستان بووم، لەئاست گەورەیی ئەو هەڵوێستە بێدەنگبم كە سەرۆكی رەوانشاد مام جەلال لە منداڵپارێزی كوردستان بۆ منداڵان كردووێتی بەبێ جیاوازی، بەڵام بەرلەوەی باسی ئەو دەستپێشخەرییەی مام بكەم، دەبێت زۆر بە كورتی ئاماژەیەك بە رێكخراوی منداڵپارێزی كوردستان بدەم كە رێكخراوێكی ناحكومیی قازانج نەویستە و رۆژی (16/9/1991) سەرەتا وەك كۆمەڵە لە سلێمانی دامەزرێنرا. 

دادە هێرۆ خەونەكەی شاخی لە شار كردە واقیع
ئەم رێكخراوە بەرهەمی بیر و خەیاڵی شاخی خاتوو هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەدە، دادە هێرۆ ئاواتی بووە هەر كاتێك باشووری كوردستان ئازادبێت، لە چوارچێوەی رێكخراوێكدا ئەو منداڵانە لە ئامێز بگرێت كە خێزانەكانیان بەهۆی شەڕ و نەهامەتییەوە لێكدابڕاون و سەرەنجام منداڵەكانیان بێ نەوا و پەڕاگەندەی سەر شەقام و كوچە و كۆڵانەكانی شار و ناوچە جیاجیاكان بوون.
لە راستیدا سەراپای دانیشتووانی عیراق بەگشتی قوربانیی جەنگە یەك لەدوای یەكە ناوخۆیی و دەرەكییەكانن و باشووری كوردستانیش لە ئەنجامی چەندین ساڵ شۆڕش و خەبات لە پێناوی ئازادی و سەربەخۆییدا، سەدان منداڵ هەتیو و دایكەكانیشیان بێوەژن بوون.
 لێرەوە و دوای راپەڕینە مەزنەكەی ئازاری 1991، هیوا و ئاواتی دادە هێرۆ بەدیدێت و منداڵپارێزی كوردستان دادەمەزرێنێت، وەك ئەركێكی ئەخلاقی و مرۆڤدۆستی بەبێ جیاوازیی رەگەز و ئایین و مەزهەب و ناوچە و بیروباوەڕ، بۆیە بڕیاریدا خزمەت بە سەرجەم ئەو منداڵانە بكات و بیانگرێتەخۆ، كە رۆژێك لە رۆژان و بە هۆیەك لە هۆیەكان بێ نوا و دەربەدەر بوون.

لە نوای منداڵانەوە بۆ ماڵی ئارامی ژنان
بەداخەوە لێرەدا بواری ئەوە نییە بە تێروتەسەلی باسی ئەو ئامار و ژمارە زۆرەی خزمەت بكەم كە ئەو خانمە بەخشندەیە لە ماوەی (32) ساڵی تەمەنی منداڵپارێزدا بۆ منداڵان كردوێتی، هەروەها بواری ئەوەش نییە كە بڵێم منداڵپارێز مەودای كارەكانی فراوان كرد و دوای منداڵان لە خەمی ئەو ژنانەدا بووە كە لەنێو خێزان و دەرەوەیدا، تووندوتیژییان بەرانبەر كراوە تا ئەو ئاستەی ماڵێكی ئارامی بە هەموو پێداویستییەكانەوە بۆ دروستكردن و لەوێوە گوێبیستیان بووە و دەیان توێژەری كۆمەڵایەتی و پارێزەری دەخستە خزمەتیان تا كێشە و گرفتەكانیان چارەسەر بكات و سەرلەنوێ بیانگێڕێتەوە نێو ئامێزی گەرمی خانەوادەكانیان، كە دیسان لێرەدا ئامار و ژمارەكان زۆر و زەوەندن و بواری ئاماژە پێدانیان نییە.
منداڵپارێزی كوردستان دواتر مەودای كاری هێندە فراوان بوو، تا كار گەیشتە خزمەتی گەنج و كردنەوەی سەنتەری گەنجان و لە زۆربەی هەرە زۆری شارو شارۆچكەكانی كوردستان و پەلی بۆ بەشێك لە ناوچە دابڕێنراوەكانیش هاویشت.

پیرە هەڵۆ ئێرەشی فەرامۆش نەكرد
لێرەوە لەگەڵ دامەزراندنی ئەم رێكخراوە مەزنەدا، پیرە هەڵۆ دەركەوت و وەك خەسڵەتی جوامێرانەی هەمیشەیی، كەوتە پشتیوانیی كارە مرۆڤدۆستییەكانی منداڵپارێزیش، چونكە نەدەكرا هەڵۆیەكی خاوەن بیروباوەڕێكی مەزن كە پەلی بۆ هەموو كارێكی مرۆڤدۆستی هاویشتووە، دەستی هاوكاری و پشتیوانیی نەگاتە منداڵپارێز. بەوجۆرە لەپێناوی پشتگیریی ئەم رێكخراوە و هاوكاریكردنی منداڵان (1200) منداڵی بێ باوك تەبەنی دەكات و مانگانە مووچەیان بۆ دەبڕێتەوە و منداڵپارێز دەكاتە پردی پەیوەندیی نێوانیان.

 مەزنیی ئەم كارەش زیاتر لەوەدایە كە مام جەلال ئەم كارەی بە راگوزەری نەكردووە، بەڵكو بەو هەموو سەرقاڵی و بەرپرسیارێتییە گەورەیەی هەیبووە، نامەیەكی بۆ ئەو منداڵانە نووسیوە و وەك منداڵی خۆی سەیریكردوون و ئاواتی ئەوەبووە كە لە خوێندن بەردەوامبن و بتوانن ئاستێكی باش لە خوێندن ببڕن و ببنە نەوەیەكی جوان بۆ ئەم وڵاتە.

گەنجانیش پشكی خۆیان لە بەخشندەییەكەی بەركەوت
 بۆ گەنجانیش لە ساڵی (1998)دا مام رۆڵی سەرەكیی هەبووە لە كردنەوەی سەنتەری گەنجانی سلێمانی، كە دواتر ئەم دەستكەوتە پەرەی پێدراوە و لە زۆربەی شار و شارۆچكەكانی كوردستان و ناوچە دابڕێنراوەكانیش كراوەتەوە.

 سەبارەت بە هاوكاریی پرۆژەی چاندنی (قەوقەع) واتە لولپێچی گوێچكەی ناوەوە، كە پرۆسەی گێڕانەوەی بیستنە بۆ منداڵانی نابیست، مام لە خەمیاندا بووە و بڕی (600) هەزار دولاری بۆ دابینكردوون، لەسەروو هەموو ئەوانەشەوە، مام جەلال لە خەمی منداڵانی ئاوارەدا بووە و بڕی (120) هەزار دۆلاری ئیكرامییەی خانەنشینبوونەكەی بە مەبەستی دروستكردنی سەنتەری رۆشنبیریی كازیوەی منداڵان دەبەخشێتە كەمپی ئاوارەكانی رۆژئاوا، كە پێشتر لە زۆرێك لە شار و شارۆچكەكانی تردا هەبوون.

مام هێندە دڵی لای منداڵانی ئاوارە بووە، مەبەستی بووە ئەوانیش لەو خزمەتە بێبەش نەبن و پێیوابووە ئەوان زیاتر لە منداڵانی تر پێویستیان بە گرنگیپێدانە.

یەك ملیار دینار بۆ خزمەتی رێکخراوەکان
هاوكات هەر لەماوەی سەرۆكایەتیی كۆماری عیراقدا، هەرجارەی نزیكەی (25) رێكخراوی تری دەستینشان دەكرد و بڕی نزیكەی (1) ملیار دیناری بۆ تەرخان دەكردن تا بتوانن پرۆژەی جۆربەجۆر لە خزمەتی مرۆڤایەتیدا جێبەجێ بكەن.
لە راستیدا كاتێك دەچمە سەر گۆڕی مام و لەو هەموو تاجە گوڵینەیە ورد دەبمەوە، كاتێك بە دووی وتە و رێنماییە هەڵواسراوەكانی دەوری گۆڕەكەیدا دەسووڕێمەوە، دەیخوێنمەوە و رادەمێنم، تەواو خەم دام دەگرێت، ساتێك دەڵێم ئای مامە گیان چۆن بێ پەروا بەجێتهێشتین و ساتێكیش دەپرسم چۆن فریای ئەم هەموو گەورەیی نواندنە دەكەوتیت، دڵنیام هیچ سەركردەیەكی جیهان نییە سەرسامی وردبینی و دیپلۆماسییەتی تۆ نەبووبێت، هیچ سەركردەیەكی عەرەبی و ئیقلیمی نییە بەداخ و پەژارەوە نەبێت بۆ لە دەستدانی (صمام الامان)، بۆ كوردیش شكۆی نەتەوەمان لەدەستدا، ژنان پشتوپەنایان لەدەستدا، پێشمەرگەی دێرین، گەنجان، هەژاران و خانووە قوڕەكان و یەكێتییەكان بەر لەهەمووان و حزبەكانی تر، وتە و ئامۆژگارییەكانت بۆ هەموان بوو، هەر واش بوو كە دەتوت «ئێوە هەموو هی منن، خۆمیش هی هەموانتانم».

ئەو خەونانەت كە بەدینەهاتن
مامە گیان تۆ كە خەمی كوردستانت لە كۆڵ گرتبوو، تۆ كە سەرۆك كۆماری عیراق بوویت، چۆن ئەم هەموو وردەكارییەت لەبیربووە، وەڵامەكەش تەنیا ئەوەیە كە شۆلۆم ئەلیخۆم نووسەری رووسی دەڵێت «ژیان بۆ كەسی عاقڵ خەونە»، ئەم وتەیش پڕاوپڕە بە گەورەیی و ژیریی و لێهاتوویی مام جەلال، ئێمە سەرسامین كە مام چۆن توانی ئەم هەموو ئەركە پێكەوە لە كۆڵ بگرێ و ئەم هەموو خەونە بچووك و گەورەیە پێكەوە گرێبدات، بەڵام راستییەكەی ئەوەیە كە دەبێت بپرسین ئاخۆ مام چەند خەونی تری تەواو نەكراوی لەگەڵ خۆی بردە ژێر خاك؟

خ.غ