تەرزە جاف
گڵۆڵەی ژن، لە شاخەوە کەوتە لێژی!
ژنکوشتن، دیاردەیەک نییە تایبەت بێت بە کۆمەڵگەی کوردی، لە هەر شوێنێک نێرسالاری و ئایین و دابونەریتەکان عەقڵ و ئیرادەیان لە ژن سەندەوە و وەک جەستەیەکی رووت لێیان روانی و لەهەمانکاتیشدا باری قورسی "کەرامەت" و "نامووسی" خێزان و عەشیرەتیان کرد بە کلیلێک و لە جەستەی ژنەکاندا شاردیانەوە، ئیتر ژنەکان دەبنە بۆمبێکی تەوقیتکراو و بەردەوام دەکەونە بەر مەترسی قەڵاچۆکردن، هەر کاتێکیش خێزان، کەسوکار، خیڵ و عەشیرەت هەستیان کرد ئەو ژنە لە "پیرۆزییەکانی" ئەوان لایداوە، ئەوە بێ یەک و دوو، بە دڕندەترین شێوە لەناویان دەبەن، ئیتر نەک تەنیا نامەیەکی مۆبایل، بەڵکو بوختانێکی بێ بنەماش بەسە بۆ لە کۆڵکردنەوەی ئەم جەستەیە و بەتاڵکردنەوەی ئەم "بۆمبە".
چەند هەفتەیەکە ژمارەیەکی بێشومار لە کەناڵی راگەیاندن و سایت و دەزگای راگەیاندنی فەرمی و نافەرمی و بە رێژەیەکی زۆرتریش سۆشیال میدیا وروژاوە، تۆمەت هەڵبەستن و نیگەرانییەکان گەیشتوونەتە ئەوەی دەیان وتار و بەرنامە و وەڵامدانەوە رۆژانە بە سایت و کەناڵەکاندا بڵاوببنەوە و گێڕانەوەی جیاواز بۆ رووداوەکان بکەن و پێشمەرگەکانی شاخ، کە "سیاسەتمەدارەکانی" ئێستان، "شەلم کوێرم ناپارێزم" کەوتوونەتە هەڵدانەوەی لاپەڕە رەش و سپییەکانی یەکتری.
لە هەندێک لەو چیرۆکانەدا ژنەکان لە پەراوێزی رووداوەکاندا دەکوژرێن، ئەگەرچی بە گێڕانەوەی جیاواز و دژەیەک لە لایەن شایەتحاڵەکانەوە دەگێڕدرێنەوە، بەڵام هەمیشە هەمان کۆتایی کۆیان دەکاتەوە: مەرگ!
ئاشکرایە جگە لەو ژنانەی کە هاوسەری پێشمەرگەکان بوون، یاخود ژنانی ئەو گوندانەی لەژێر دەسەڵاتی پێشمەرگەدا بوون، ژنان و کچانی قارەمانیش هەبوون، پێشمەرگە بوون و لە رێکخستنەکانی شارەکان و لە شاخیش پێشمەرگایەتیان کردووە، ئینکاری لەم راستیە ناکرێت، بەڵام ئەوەی جێی هەڵوەستەکردن و لێکۆڵینەوەیە کوشتنی ژنانە کە لە سەردەمی شاخەوە هەبووە و بەردەوام بووە تا دوای راپەڕین و لە دوای راپەڕینیشەوە ژنکوشتن لە حاڵەتەوە بە هەنگاوی خێرا بوو بە دیاردە.
لە ئێستاشدا ئاگری ژنکوشتن بە رادەیەک تەشەنەی سەندووە کە هەموارکردنەوەی یاساکان و هەوڵەکانی کۆمەڵگهی مەدەنی و رێکخراوە نێودەوڵەتی و رێکخراوەکانی ژنان لە کۆنترۆڵکردنی ئەم دیاردەیە دەستەوەستان ماونەتەوە.
کورد لە ژنکوشتن درێغی نەکردووە و تەنیا بە سنوورەکانی خۆیشیەوە نەوەستاوە، بەڵکو لە پێشکەوتووترین وڵاتانی دنیادا کچ و ژنەکان رووبەڕووی مەرگ دەبنەوە، نەک تەنیا ژنی کورد، بەڵکو هەندێکجار دەستی تاوانی کوردان جەزرەبەی مەرگی گەیاندووهتە کچان و ژنانی رۆژئاواش.
ئیتر کاتی ئەوەیە کە دامودەزگا فەرمییەکان و رێکخراوەکان لێکۆڵینەوەی ورد لە رەگ و ریشەی کوشتاری ژنان بکەن، چونکە خەریکە ئەم دیاردە ترسناکە تەنیا لەکاتێکدا بایەخی پێدەدرێت کە ژنێک یان کچێکی دیکە دەکوژرێت، هەرچەند رۆژێک دەبێتە باسوخواسی سۆشیال میدیا و تا کوشتنێکی دیكه کەس باسی ناکاتەوە و زۆربەی جارەکانیش چارەنووسی بکوژەکانیش ئاشکرا ناکرێن.
چەند هەفتەیەکە ژمارەیەکی بێشومار لە کەناڵی راگەیاندن و سایت و دەزگای راگەیاندنی فەرمی و نافەرمی و بە رێژەیەکی زۆرتریش سۆشیال میدیا وروژاوە، تۆمەت هەڵبەستن و نیگەرانییەکان گەیشتوونەتە ئەوەی دەیان وتار و بەرنامە و وەڵامدانەوە رۆژانە بە سایت و کەناڵەکاندا بڵاوببنەوە و گێڕانەوەی جیاواز بۆ رووداوەکان بکەن و پێشمەرگەکانی شاخ، کە "سیاسەتمەدارەکانی" ئێستان، "شەلم کوێرم ناپارێزم" کەوتوونەتە هەڵدانەوەی لاپەڕە رەش و سپییەکانی یەکتری.
لە هەندێک لەو چیرۆکانەدا ژنەکان لە پەراوێزی رووداوەکاندا دەکوژرێن، ئەگەرچی بە گێڕانەوەی جیاواز و دژەیەک لە لایەن شایەتحاڵەکانەوە دەگێڕدرێنەوە، بەڵام هەمیشە هەمان کۆتایی کۆیان دەکاتەوە: مەرگ!
ئاشکرایە جگە لەو ژنانەی کە هاوسەری پێشمەرگەکان بوون، یاخود ژنانی ئەو گوندانەی لەژێر دەسەڵاتی پێشمەرگەدا بوون، ژنان و کچانی قارەمانیش هەبوون، پێشمەرگە بوون و لە رێکخستنەکانی شارەکان و لە شاخیش پێشمەرگایەتیان کردووە، ئینکاری لەم راستیە ناکرێت، بەڵام ئەوەی جێی هەڵوەستەکردن و لێکۆڵینەوەیە کوشتنی ژنانە کە لە سەردەمی شاخەوە هەبووە و بەردەوام بووە تا دوای راپەڕین و لە دوای راپەڕینیشەوە ژنکوشتن لە حاڵەتەوە بە هەنگاوی خێرا بوو بە دیاردە.
لە ئێستاشدا ئاگری ژنکوشتن بە رادەیەک تەشەنەی سەندووە کە هەموارکردنەوەی یاساکان و هەوڵەکانی کۆمەڵگهی مەدەنی و رێکخراوە نێودەوڵەتی و رێکخراوەکانی ژنان لە کۆنترۆڵکردنی ئەم دیاردەیە دەستەوەستان ماونەتەوە.
کورد لە ژنکوشتن درێغی نەکردووە و تەنیا بە سنوورەکانی خۆیشیەوە نەوەستاوە، بەڵکو لە پێشکەوتووترین وڵاتانی دنیادا کچ و ژنەکان رووبەڕووی مەرگ دەبنەوە، نەک تەنیا ژنی کورد، بەڵکو هەندێکجار دەستی تاوانی کوردان جەزرەبەی مەرگی گەیاندووهتە کچان و ژنانی رۆژئاواش.
ئیتر کاتی ئەوەیە کە دامودەزگا فەرمییەکان و رێکخراوەکان لێکۆڵینەوەی ورد لە رەگ و ریشەی کوشتاری ژنان بکەن، چونکە خەریکە ئەم دیاردە ترسناکە تەنیا لەکاتێکدا بایەخی پێدەدرێت کە ژنێک یان کچێکی دیکە دەکوژرێت، هەرچەند رۆژێک دەبێتە باسوخواسی سۆشیال میدیا و تا کوشتنێکی دیكه کەس باسی ناکاتەوە و زۆربەی جارەکانیش چارەنووسی بکوژەکانیش ئاشکرا ناکرێن.