عیماد ئەحمەد
شیوەننامەیەک بۆ (محسن)ی پشتوپەنا
کۆتایی پایزە و لە گەڵ هەڵوەرینی گەڵای درەختەکان, گەڵای روحی پاکی تۆش وەری و بەدەم سەمفۆنیای هێمنی و سەنگینی ئەو ژیانەی مەردانە و سەربەرزانە گوزەراندت بە ئارامی گەیشتە دوامەنزڵ، بەڵام چ هەڵوەرین و خەزانێک؟ ھی وا کە هەموو رەونەقی ئەم ژیانەشی برد و ئێمەی خستە دۆزەخی بێ تۆییەوە.
دەزانی تۆ بەم کۆچە ئەبەدییە ئۆقرە و سەبوری منیشت برد؟ منت سپاردە دەستی قەدەرێکی نادیار. ئای لە ئاست ئەم كۆچە چاوەڕواننەكراوەت چۆن وەكو دەریاوانێك لە كاتی هەڵكردنی باوبۆراندا سەوڵەكەی بشكێت و هیچی پێ نەكرێت.
ھەر خۆم دەزانم ، چەند پەشێو و دڵسوتاوم ؟ بەڵام ئاخ ! چی بکەم کە باڵای قەڵەمەكەم ناگاتە سنووری قەڵەمڕەوی خەیاڵی مەولەوی لە عیرفا و ناگاتە ئاستی ئەندێشە و فەنتازیای سۆزی گۆران بۆ ئەوەی وەکو ئەوان شیوەننامەیەکت بۆ بنوسم !.
من ئەزانم تۆ لە گۆڕەکەتدا ئارامی، چونکە دڵنیام لەم دنیایەدا، هەمیشە خاچی خەم و پەژارەی گەلەکەت لە سەر شان بوو. لەم جیهانە پشكی تۆ هەر تێكۆشان و داكۆكی كردن بوو لە خەڵک و نیشتمان. بۆیە دڵنیام ئێستا ناوی تۆ لە سەر تابلۆی رەنگینی نەمران لە هۆبەی سەروەری بە روونی تۆمار كراوە. بەڵام بەڕاستی سوێی سووتێنەری مەرگی تۆ، منی لە بیابانی ئەم ژیانەدا بە گەردەلوولی خەمێکی نەبڕاوە سپارد .
خاڵ .. زۆر کارەسات و ناخۆشیم بینی، مەرگی ئازیزان، تامی تاڵی و دۆزەخی رۆژگار، سەردەمی كوێرەوەری، سەرەنگرێ بوون، بەڵام ئازاری هیچیان وەکو ئەم كۆچە ناخهەژێنە، كاری تێنەكردم، داخی بە دڵمەوە نەنا، هەست و نەستمی نەهاڕی... ئاخر تۆ تەنیا مامۆستا محسن نەبوویت، تۆ رووبارێکی سۆز و میهرەبانی بویت، تۆ بۆ من سەرکەشتر بوویت لە کێوەکان، بەرینتربویت لە پێدەشت و پڕشنگدارتر بووی لە تیشكی خۆرەتاو، خۆشەویستتر بوویت لەخۆشەویستی، گەورەتر بوویت لە گەورەیی!
خاڵۆ محسن: ئەی بەرینترین ئاسمانی ئەوین و ئەی نەبڕاوەترین تەماشای ھەمیشەیی ناو دیدەم، ئێستا پێم بڵێ: چۆن بەرگەی بێ تۆیی بگرم،؟ چۆن مەزەندەی دنیایەک بکەم کە خاڵیە لە بزەو خەندە خەماویەکەت، خاڵییە لەو رێکردنە ئارام و لەسەرخۆیەت، لەو میهرەبانی و لێوەشاوەیەت؟ ئاخر بەڕاست خۆ تۆ بۆ من تەنیا خاڵ نەبویت، بەڵکو هاوڕێ و باوک و کۆڵەکە و پشتوپەنا بوویت. دەزانی تۆ بۆنی ئازاد هەورامیت لێ دەهات، ئازادیش بۆن و بەرامەی ئارامی هەڵگرتبوو، ئارامیش عەتری کوردستان. تۆ لەیەک کاتدا هەم ئەڵوەن، هەم بەمۆ و هەم کۆپری گەورەی خانەقین بوویت، تۆ ئەستێرەی گەشاوەی خانەوادەکەت، چرای چراخانی هاوڕێیان و رەونەقی کۆڕی دۆستان بوویت، تۆ مامۆستا محسنی بێنازی ناو یەکێتی و خەمھەڵگرەکەی نیشتمان بوویت.
من کە بیر لە تۆ دەکەمەوە، کاتێ خەیاڵم پەڕەی ژیان و رابردووت هەڵدەداتەوە، خەریکە لەبری خەم، شانازی دامئەگرێ، تۆیەک کە بەر لەدایک بوونت باوکت دنیای جێهێشتبوو، یەکەم چاوکردنەوەت لەم جیهانەدا بەسەر دەردەسەری و نەهامەتیدا بوو، بەڵام وێڕای ئەوەش، لە نائومێدی و هەژاری و کوێرەوەری رۆژگاردا نانی هیوا و ئۆمێدت دروست کرد، تۆ رۆژێک رێگەت نەدا نەک هەر بەرانبەر غەدری ژیانی خۆت و خێزانەکەت، بگرە میللەتەکەشت دەستەپاچە بیت، هەر بۆیەش تۆ لەشەستەکانەوە لە رێی کاکتەوە سەعدوللە تەتەری رێکخستنەکانی پارتی بوویت لە خانەقین و ساڵی ١٩٧١ چوویتە ریزی کۆمەڵە و بوویتە بناغە و کۆڵەکەی کوردایەتییەکی هاوچەرخی خانەقین و هەموو نیشتمان و بوویت بە ئەندامی چالاکی هەرێمی پێشرەو، دواتریش لە ساڵی ١٩٧٩ چەکی پێشمەرگایەتیت کردە شان و توانیت لەگەڵ هاوڕێکانت چیرۆکی شۆڕش و کوردایەتی بە راپەڕین و رزگارکردنی کوردستان گرێبدەیتەوە، بەڕاستی گەر ناوێک هەبێ شایستەبێت بە بەژن و باڵای جوامێری تۆ، ئەوە ئەبێ بە سیمبوڵی کوردایەتی ناودێر بکرێیت.
چۆن دەستت پێکرد ئاواش سەرت نایەوە، تا دواساتی ژیانت تۆ هەر مامۆستا محسنە پاک و بێگەردەکەی ساڵی ساڵان بوویت، مێرخاسەکەی شۆڕش و پیاوە بێگەردەکەی دوای راپەڕینش بوویت، تۆ وا دروست بووبوویت کە بەر لەخۆت خەمی ئەوانی ترت بێ، بۆیە هەمیشە تۆ بۆ من کێوێک بوویت، تۆ شێخ و منیش دەروێشت، دەی کە تۆ لێرە نیت ئیتر روو لەکامە تەکیە و خانەقا بکەم؟ کامە کۆڕی زیکری دۆستان و کامە کونجی وەفا و پاکیت بۆ بگەڕێم، بەرۆکی کامە ئەستێرە و کەشکەڵانی کام فەلەک بگرم؟ دادم ببەمە بەر عەرشی چ خەم و ناسۆرێکی نەبڕاوە، ئەی مەزنترین خاڵ، ئەی عەگیدترین سواری نەگلاوی سەر پشتی ئەسپی تێکۆشان.
من دڵنیام رۆحی پاکت کاتێ هەڵوەری خزایە ناو دڵ و دەروونی من، بینیم و تەواو هەستم پێکرد لەبری ئەوەی لەگەڵ جەستەی شەکەتت بخرێتە گۆڕەوە روحت تک تک رژایە ناخی منەوە، لەگەڵ نمە نمەی ئەو بارانەی گڵی سەر گۆڕەکەتی تەڕ دەکرد، تۆشی زیاتر دائەچۆڕاندە ناخی منەوە بۆیە تامن مابم بەرجەستەی تۆم، ئەی مامۆستا محسنی خاڵ و هاوڕێ و باوک و پشتوپەنا، ئەی سۆفیەکەی یەکێتی و باوەر پێکراو و خۆشەویستی مام جەلال و ئەی شۆڕەسوارەکەی کوردایەتی.
لە کۆتاییدا، لەم کۆست و کۆچە پڕ سوێیەدا، لەم ژان و زام و دابڕانە ئەزەلیەدا، لەم پایزە وەریوەی من و تۆدا دەڵێم: ماڵئاوا خالۆ فرە بەهرەکەم
ماڵئاوا مامۆستا (محسن )ی کوردستان و یەکێتی و خانەقینەکەم...
خ. غ
دەزانی تۆ بەم کۆچە ئەبەدییە ئۆقرە و سەبوری منیشت برد؟ منت سپاردە دەستی قەدەرێکی نادیار. ئای لە ئاست ئەم كۆچە چاوەڕواننەكراوەت چۆن وەكو دەریاوانێك لە كاتی هەڵكردنی باوبۆراندا سەوڵەكەی بشكێت و هیچی پێ نەكرێت.
ھەر خۆم دەزانم ، چەند پەشێو و دڵسوتاوم ؟ بەڵام ئاخ ! چی بکەم کە باڵای قەڵەمەكەم ناگاتە سنووری قەڵەمڕەوی خەیاڵی مەولەوی لە عیرفا و ناگاتە ئاستی ئەندێشە و فەنتازیای سۆزی گۆران بۆ ئەوەی وەکو ئەوان شیوەننامەیەکت بۆ بنوسم !.
من ئەزانم تۆ لە گۆڕەکەتدا ئارامی، چونکە دڵنیام لەم دنیایەدا، هەمیشە خاچی خەم و پەژارەی گەلەکەت لە سەر شان بوو. لەم جیهانە پشكی تۆ هەر تێكۆشان و داكۆكی كردن بوو لە خەڵک و نیشتمان. بۆیە دڵنیام ئێستا ناوی تۆ لە سەر تابلۆی رەنگینی نەمران لە هۆبەی سەروەری بە روونی تۆمار كراوە. بەڵام بەڕاستی سوێی سووتێنەری مەرگی تۆ، منی لە بیابانی ئەم ژیانەدا بە گەردەلوولی خەمێکی نەبڕاوە سپارد .
خاڵ .. زۆر کارەسات و ناخۆشیم بینی، مەرگی ئازیزان، تامی تاڵی و دۆزەخی رۆژگار، سەردەمی كوێرەوەری، سەرەنگرێ بوون، بەڵام ئازاری هیچیان وەکو ئەم كۆچە ناخهەژێنە، كاری تێنەكردم، داخی بە دڵمەوە نەنا، هەست و نەستمی نەهاڕی... ئاخر تۆ تەنیا مامۆستا محسن نەبوویت، تۆ رووبارێکی سۆز و میهرەبانی بویت، تۆ بۆ من سەرکەشتر بوویت لە کێوەکان، بەرینتربویت لە پێدەشت و پڕشنگدارتر بووی لە تیشكی خۆرەتاو، خۆشەویستتر بوویت لەخۆشەویستی، گەورەتر بوویت لە گەورەیی!
خاڵۆ محسن: ئەی بەرینترین ئاسمانی ئەوین و ئەی نەبڕاوەترین تەماشای ھەمیشەیی ناو دیدەم، ئێستا پێم بڵێ: چۆن بەرگەی بێ تۆیی بگرم،؟ چۆن مەزەندەی دنیایەک بکەم کە خاڵیە لە بزەو خەندە خەماویەکەت، خاڵییە لەو رێکردنە ئارام و لەسەرخۆیەت، لەو میهرەبانی و لێوەشاوەیەت؟ ئاخر بەڕاست خۆ تۆ بۆ من تەنیا خاڵ نەبویت، بەڵکو هاوڕێ و باوک و کۆڵەکە و پشتوپەنا بوویت. دەزانی تۆ بۆنی ئازاد هەورامیت لێ دەهات، ئازادیش بۆن و بەرامەی ئارامی هەڵگرتبوو، ئارامیش عەتری کوردستان. تۆ لەیەک کاتدا هەم ئەڵوەن، هەم بەمۆ و هەم کۆپری گەورەی خانەقین بوویت، تۆ ئەستێرەی گەشاوەی خانەوادەکەت، چرای چراخانی هاوڕێیان و رەونەقی کۆڕی دۆستان بوویت، تۆ مامۆستا محسنی بێنازی ناو یەکێتی و خەمھەڵگرەکەی نیشتمان بوویت.
من کە بیر لە تۆ دەکەمەوە، کاتێ خەیاڵم پەڕەی ژیان و رابردووت هەڵدەداتەوە، خەریکە لەبری خەم، شانازی دامئەگرێ، تۆیەک کە بەر لەدایک بوونت باوکت دنیای جێهێشتبوو، یەکەم چاوکردنەوەت لەم جیهانەدا بەسەر دەردەسەری و نەهامەتیدا بوو، بەڵام وێڕای ئەوەش، لە نائومێدی و هەژاری و کوێرەوەری رۆژگاردا نانی هیوا و ئۆمێدت دروست کرد، تۆ رۆژێک رێگەت نەدا نەک هەر بەرانبەر غەدری ژیانی خۆت و خێزانەکەت، بگرە میللەتەکەشت دەستەپاچە بیت، هەر بۆیەش تۆ لەشەستەکانەوە لە رێی کاکتەوە سەعدوللە تەتەری رێکخستنەکانی پارتی بوویت لە خانەقین و ساڵی ١٩٧١ چوویتە ریزی کۆمەڵە و بوویتە بناغە و کۆڵەکەی کوردایەتییەکی هاوچەرخی خانەقین و هەموو نیشتمان و بوویت بە ئەندامی چالاکی هەرێمی پێشرەو، دواتریش لە ساڵی ١٩٧٩ چەکی پێشمەرگایەتیت کردە شان و توانیت لەگەڵ هاوڕێکانت چیرۆکی شۆڕش و کوردایەتی بە راپەڕین و رزگارکردنی کوردستان گرێبدەیتەوە، بەڕاستی گەر ناوێک هەبێ شایستەبێت بە بەژن و باڵای جوامێری تۆ، ئەوە ئەبێ بە سیمبوڵی کوردایەتی ناودێر بکرێیت.
چۆن دەستت پێکرد ئاواش سەرت نایەوە، تا دواساتی ژیانت تۆ هەر مامۆستا محسنە پاک و بێگەردەکەی ساڵی ساڵان بوویت، مێرخاسەکەی شۆڕش و پیاوە بێگەردەکەی دوای راپەڕینش بوویت، تۆ وا دروست بووبوویت کە بەر لەخۆت خەمی ئەوانی ترت بێ، بۆیە هەمیشە تۆ بۆ من کێوێک بوویت، تۆ شێخ و منیش دەروێشت، دەی کە تۆ لێرە نیت ئیتر روو لەکامە تەکیە و خانەقا بکەم؟ کامە کۆڕی زیکری دۆستان و کامە کونجی وەفا و پاکیت بۆ بگەڕێم، بەرۆکی کامە ئەستێرە و کەشکەڵانی کام فەلەک بگرم؟ دادم ببەمە بەر عەرشی چ خەم و ناسۆرێکی نەبڕاوە، ئەی مەزنترین خاڵ، ئەی عەگیدترین سواری نەگلاوی سەر پشتی ئەسپی تێکۆشان.
من دڵنیام رۆحی پاکت کاتێ هەڵوەری خزایە ناو دڵ و دەروونی من، بینیم و تەواو هەستم پێکرد لەبری ئەوەی لەگەڵ جەستەی شەکەتت بخرێتە گۆڕەوە روحت تک تک رژایە ناخی منەوە، لەگەڵ نمە نمەی ئەو بارانەی گڵی سەر گۆڕەکەتی تەڕ دەکرد، تۆشی زیاتر دائەچۆڕاندە ناخی منەوە بۆیە تامن مابم بەرجەستەی تۆم، ئەی مامۆستا محسنی خاڵ و هاوڕێ و باوک و پشتوپەنا، ئەی سۆفیەکەی یەکێتی و باوەر پێکراو و خۆشەویستی مام جەلال و ئەی شۆڕەسوارەکەی کوردایەتی.
لە کۆتاییدا، لەم کۆست و کۆچە پڕ سوێیەدا، لەم ژان و زام و دابڕانە ئەزەلیەدا، لەم پایزە وەریوەی من و تۆدا دەڵێم: ماڵئاوا خالۆ فرە بەهرەکەم
ماڵئاوا مامۆستا (محسن )ی کوردستان و یەکێتی و خانەقینەکەم...
خ. غ
وتارەکانی تری نووسەر
