مەودا میدیا-

بە پێی روپێوییەک کە وەزارەتی پلاندانانی عیراق ئەنجامیداوە، قەبارەی خێزان و تێکڕای منداڵبوون لە عیراق بەشێوەیەکی بەرچاو کەمبووەتەوە، هەرێمی کوردستانیش بەراورد بە عیراق قەبارەی خێزان و تێکڕای منداڵبوون زۆر زیاتر کەمبووەتەوە.

 

ئەمڕۆ پێنجشەممە وەزارەتی پلاندانانی عیراق راگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە کە تێیدا هاتووە "قەبارەی خێران لە عیراق بۆ (5.7) کەس کەمبووەتەوە، ئەمەش بەپێی ئەو رووپێوییەی کە لەبارەی دۆخی کۆمەڵایەتی و تەندروستی لە عیراق لە ساڵی 2021 لەلایەن دەزگای ناوەندی ئامار بەهاوکاری لەگەڵ سندوقی نەتەوەیەکگرتووەکان بۆ نیشتەجێبوون کراوە". 

 

لە راگەیەندراوەکەدا ئاماژە بەوەشكراوە "قەبارەی خێزان لە گوندەکان بەراورد بە شارەکان گەورەترە، لە پارێزگاکانی هەرێمی کوردستانیش لە چاو پارێزگاکانی دیکەی عیراق بچووکترە"، ئەوەش هاتووە، ئەو ژنانەی پێش گەیشتن بە تەمەنی 18 ساڵی شوو دەکەن 25.5٪ە، کە 10.5٪ی ئەو ژنانە هێشتا تەمەنیان نەگەیشتووەتە 15 ساڵ، رێژەی جیابوونەوەش لە تەمەنی 15 ساڵی زیاترە لە 1.5٪ە.

ئەنجامی رووپێوییەکە ئەوەشی دەرخستووە، ناڕێکی کۆمەڵایەتی هۆکاری سەرەکی جیابوونەوەیە، لەوانەش تووندتیژیی پیاوان لە دژی ژنان، هەرچی حاڵەتی جیابوونەوەیە لەسەر داواکاریی ژنان گەیشتووتە 46٪ لە کۆی گشتی جیابوونەوەکان، 21٪  لەسەر داوای پیاوەکە و 31٪ش بە رێککەوتنی هەردوولا بووە.

 

تێکڕای منداڵبوونی ژنان لە تەمەنی 15-49 ساڵ، کەمبوونەوەیەکی بەرچاوەی بەخۆوە بینیوە لە ماوەی 10 ساڵی رابردوودا (2011- 2021) لە 5.3 لە منداڵبوون بۆ هەر ژنێک لە 2011، بۆ 4.2 منداڵبوون لە 2021 کەمبووەتەوە. 

 

هەروەها تێکڕای منداڵبوون لە تەمەنەکانی (15-49) ساڵ کەمترە لە تێکڕای ژنانی تەمەن (45-49) ساڵ، کە لەو ماوەیەدا بۆ هەر ژنێک گەیشتووەتە 3.3 منداڵبوون، رێژەکەش لە هەرێمی کوردستان کەمتربووەتەوە (لە 5.7 بۆ 3.2 منداڵبوون).

ر. ئ.