بڕیارەکەی وەزارەتی پەروەردەی عیراق بۆ بە لاوەکی دانانی وانەی زمانی کوردی "دەرچوون و دەرنەچوون تیایدا هەروەکو یەکە"، گرتنەبەری سیاسەتی شۆڤێنیی پەروەردەییە و جۆرێکیشە لە لاساییکردنەوەی سیاسەتی پەروەردەیی پێش پرۆسەی ئازادی عیراق، کە سیستمی پەروەردە لەسەر بنەمای عروبە و شۆڤێنیزم بنیات نرابوو، بەڵام چونکە دروست و مەدەنی نەبوو، زوو بە ئاوچوو و تەمەنی زۆری بڕ نەکرد.

بەپێی دەستووری ساڵی 1985و 2005یش، کورد و عەرەب هاوبەشن لە عیراقدا، زمانی کوردی و عەرەبی زمانی رەسمیی وڵاتن؛ لە رووی ژمارەشەوە کورد نەتەوەی دووەمی عیراقە، بەشدارێکی سەرەکیی پرۆسەی ئازادیی عیراق، هێزەکانی کورد بوون کە بۆ دیموکراسی و ئازادی؛ خەباتی زۆر و قوربانیی زۆریان دا، بەڵام دەبینرێ لە عیراقی ئێستادا بە بەرنامە دژایەتی کورد دەکرێت و هەوڵی تەعریبی کولتووری و پەروەردەیی دەدرێت، ئەمەش دووبارەبوونەوەی ئەزموونی تاڵی شۆڤێنییەتە، کە لەوەتەی پەیڕەو دەکرێت؛ بۆ گەلانی ناوچەکە مایەی سەرئێشەیە.

زمانی نەتەوەی سەرەکی و هاوبەشی عیراق، کە زمانی کوردییە، نەک شایستەی پەراوێزخستن نییە، بەڵکو پێویستە بەشانازییەوە بخوێنرێت، شانازیی ئەوەی زمانی نەتەوەی رزگارکەری عیراقە لە دیکتاتۆریەت، زمانی جوانی، ئازادی، گۆرانی و سەربەستییە.

وەزارەتی پەروەردەی عیراق بۆ ئەوەی بیسەلمێنێت کە وڵاتەکەی خاوەن فەرهەنگ و زمانی جیاواز و دەوڵەمەندی رۆشنبیرییە؛ دەبوو گەر ئەوانی دیکەش بڕیاری وایان بدایە، ئەوا وەزارەتی پەروەردە رەتی بکردایەتەوە و ئەوەشی بۆ زیاد بکردایە کەوا عیراقی دوای سەدام حسێن دەبێت بیسەلمێنێت پەروەردەی شۆڤێنیی بۆ حاڵی وڵاتی فرەچەشن ئەنجامەکەی باش نابێت و نەوەیەکی شکستخواردوو دروست دەکات.

ئەو بڕیارەی وەزارەتی پەروەردەی عیراق بۆ بە لاوەکی دانانی زمانی کوردی داویەتی، راگەیاندنی تەعریبی پەروەردەییە، تەعریبێک کەوا زمانی دایک لە بیر نەوەکان دەباتەوە، ئەوەش مەترسییەکی گەورەیە و ناکرێت سادە سەیر بکرێت. بەتایبەت لە ناوچە کوردستانییەکانی ئیدارەی دەرەوەی هەرێمی کوردستان، چونکە بەپێی کات ئەگەر ئەو بڕیارە جێبەجێ بکرێت، ئەوا زمانی کوردی بەتەواوی لەو ناوچانە لاواز دەکرێت و ئەوەش لە داهاتوودا قورس بەسەر کورددا دەشکێتەوە.

لاوازکردنی زمانی نەتەوە، سەرەتایەکە بۆ لەناوچوونی، بۆیە حەقە هەرێمی کوردستان بەتووندی بەگژ ئەو بڕیارەدا بچێتەوە، بەڵکو هەوڵی ئەوەش بدات گرنگیی زیاتر بە زمانی کوردی بدرێت.

خ.غ