خەڵەف غەفور
پەكەكە لە سەروەختی بێباكی ئەردۆغان دا
لەئێستادا سەرۆك رەجەب تەیب ئەردۆغان لەسەر رێگای شكست یان بە ئیمپراتۆربوونەوە، گرنگە قۆناغەكە وەكو خۆی پێناسە بكەین نەك ئەوەی لە بیركردنەوەی نەتەوەیی ئێمەدا وەكو راستییەكی مێژوویی هەیە، بەڵكو بابەتی بوون لە شیكردنەوەی سیاسی گرنگە نەك ئەوەی سۆزمان دەجوڵێنێ بۆ ئاراستەیەكی تەماوی كە ئەوسەری ناڕوونە.
لە 2003ەوە رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆكایەتی سیاسەت و پێدانەوەی شوناس بە توركیا دەكات، پێدانەوەی شوناس بە ئێستا مانەی رازی نەبوونە بەوەی هەبووە و هەیە، ویستی سیاسیی ئەردۆغان تێپەڕاندنی توركیای ئەتاتوركە، بەڵام ئەمە بەڕوونی نایەژێ.
پێبەخشین و پێدانەوە دوو چەمكی سیاسیی جیاوازن، پێبەخشین چەمكێكی ئیسلامیی سیاسی نەرمە، پێدانەوە كە مانای وەرگرتنەوە بە زەبری هێزی نەرم یان رەق دەگەیەنێ مانایەكی راستتری هەیە، بۆ بەردەوامیی سەركەوتنەكانی سەرۆك ئەردۆغان هەندێك شتی سادەی دایەوە بە كورد لەژێر كاریگەریی هێزی رەقی پەكەكە و هێزی نەرمی بەدەپە و هەدەپە، لەو نێوەندەدا بازووی چەپی توركی لەنێو پەكەكە و بزووتنەوەی فەتحوڵڵا گویلەن و سیاسەتی غرور شێوەی ئەردۆغان پرۆژەكانیان هێنایەوە خاڵی سفر، بڕوام وایە گەر لەو ماوەیەدا موراد قەرەیڵان وەكو رێبەری یەكەمی پەكەكە و عەبدوڵڵا گویل بۆ جاری دووەمیی سەرۆك كۆمار بوونایە و تەوژمی ئیسلامیی كۆمەڵایەتیی گویلەن لێبگەڕابایە، دۆخی سیاسیی كورد و تورك لەئێستا جیاوازتر دەبوو.
ماوەی سێ سەرۆك وەزیرانی ئەردۆغان دوو شێوەی جیاوازی هەبوو، یەكەم و دووەمی نەرم و ئاشتیخواز، كە دڵنیابوو دەستی بەسەر زۆربەی جومگە سیاسی و سەربازییەكاندا گرتووە، ئیدی قۆناغی سێیەم شێوەیەكی دیكەی وەرگرت كە بە روونی پشتكردنە دۆزی كورد بوو وەكو ئەوەی ئەو دەیویست.
ویستی سیاسی سەرۆك ئەردۆغان سێ ئاستی هەیە بەم شێوەیە:
یەكەم: نەمانی پەكەكە و بندەستكردنی دۆزی كورد و نیمچە چارەسەركردنی وەكو ئەوەی ئەكەپە دەیەوێ.
دووەم: كۆتایی بزووتنەوەی خزمەتی فەتحوڵڵا گویلەن، یانی كۆتاییهاتن بە مەترسییەكانی دەوڵەتی قوڵ و كودەتای سەربازی.
سێیەم: زیندووكردنەوەی عوسمانیەتی نوێ، ئەمە یانی پشتكردنە ئەوروپا و گەڕانەوە بۆ ویلایەتەكانی سوریا، لیبیا و خۆنمایشكردن لە هەرێمی كوردستان كە لە رابردوودا بەشێك بووە لە خەلافەتی عوسمانی.
ئەردۆغان چی دەوی و ناتونێ بیكات؟
یەك: هەرێمی كوردستانی پێ داگیر ناكرێ، عیراق رازی نییە و ئەمەریكا رێگە نادات.
دوو: لیبیا پاروویەكی ئاسان نییە و عەبدولفەتاح سیسی بەهێزە.
سێ: میسر و یۆنان هاوئاهەنگن و دەریاكەیان لەبری ئاو بووەتە خوێن و ئاگر.
چوار: ئەحمەد داود ئۆغڵو و عەلی باباجان، خۆرەی ئەردۆغانن، هەڵبژاردن زۆری نەماوە و وریا نەبێت سەری دەخۆن.
پێنج: ئەی ئەردۆغان پاروویەكی سادە و بێهێزە و زوو لەناو دەچێت؟ نەخێر ئەردۆغان ژمارەیەكی سیاسیی كاریگەرە و ئاسانیش چۆك دانادا.
ئەی پەكەكە چی؟
پەكەكە چەند رێگەیەكی لەپێشە:
یەك: دووركەوتنەوە لە بیرۆكەی زاڵبوون بەسەر چوار پارچەكەی كوردستان.
دوو: وازهێنان لە خەونی زاڵبوون بەسەر یەكێتی و پارتی لە باشوور.
سێ: دووركەوتنەوە لە هەژموونگەری بەسەر رۆژئاوای كوردستان.
چوار: خۆ تەسلیم نەكردن بە فیكری چەپی توركی لەنێو رێبەرایەتی پەكەكە كە توند و شكن.
پێنج: هاوكێشەكە روونە: پەكەكە، هێزی شۆڕشگێری بڕیار بەدەستی باكووری كوردستانە، هەدەپە سەنتەر نییە، بەڵكو نمایندەی سیاسییە، چارەسەر لە قەندیلە، قەندیل دوو رووگەی هێز و نازی هەیە، ئەردۆغان نابێت لەو ناز و هێزە بێ باك بێت، ئەگەر ئەوە بكات قەندیل دەدۆڕێنێ و ئەوەش واتای ئەوەیە ئەردۆغان كورد لە خۆی دووردەخاتەوە كە ئێستا لە هەموو كات زیاتر پێویستی پێیەتی.
لە 2003ەوە رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆكایەتی سیاسەت و پێدانەوەی شوناس بە توركیا دەكات، پێدانەوەی شوناس بە ئێستا مانەی رازی نەبوونە بەوەی هەبووە و هەیە، ویستی سیاسیی ئەردۆغان تێپەڕاندنی توركیای ئەتاتوركە، بەڵام ئەمە بەڕوونی نایەژێ.
پێبەخشین و پێدانەوە دوو چەمكی سیاسیی جیاوازن، پێبەخشین چەمكێكی ئیسلامیی سیاسی نەرمە، پێدانەوە كە مانای وەرگرتنەوە بە زەبری هێزی نەرم یان رەق دەگەیەنێ مانایەكی راستتری هەیە، بۆ بەردەوامیی سەركەوتنەكانی سەرۆك ئەردۆغان هەندێك شتی سادەی دایەوە بە كورد لەژێر كاریگەریی هێزی رەقی پەكەكە و هێزی نەرمی بەدەپە و هەدەپە، لەو نێوەندەدا بازووی چەپی توركی لەنێو پەكەكە و بزووتنەوەی فەتحوڵڵا گویلەن و سیاسەتی غرور شێوەی ئەردۆغان پرۆژەكانیان هێنایەوە خاڵی سفر، بڕوام وایە گەر لەو ماوەیەدا موراد قەرەیڵان وەكو رێبەری یەكەمی پەكەكە و عەبدوڵڵا گویل بۆ جاری دووەمیی سەرۆك كۆمار بوونایە و تەوژمی ئیسلامیی كۆمەڵایەتیی گویلەن لێبگەڕابایە، دۆخی سیاسیی كورد و تورك لەئێستا جیاوازتر دەبوو.
ماوەی سێ سەرۆك وەزیرانی ئەردۆغان دوو شێوەی جیاوازی هەبوو، یەكەم و دووەمی نەرم و ئاشتیخواز، كە دڵنیابوو دەستی بەسەر زۆربەی جومگە سیاسی و سەربازییەكاندا گرتووە، ئیدی قۆناغی سێیەم شێوەیەكی دیكەی وەرگرت كە بە روونی پشتكردنە دۆزی كورد بوو وەكو ئەوەی ئەو دەیویست.
ویستی سیاسی سەرۆك ئەردۆغان سێ ئاستی هەیە بەم شێوەیە:
یەكەم: نەمانی پەكەكە و بندەستكردنی دۆزی كورد و نیمچە چارەسەركردنی وەكو ئەوەی ئەكەپە دەیەوێ.
دووەم: كۆتایی بزووتنەوەی خزمەتی فەتحوڵڵا گویلەن، یانی كۆتاییهاتن بە مەترسییەكانی دەوڵەتی قوڵ و كودەتای سەربازی.
سێیەم: زیندووكردنەوەی عوسمانیەتی نوێ، ئەمە یانی پشتكردنە ئەوروپا و گەڕانەوە بۆ ویلایەتەكانی سوریا، لیبیا و خۆنمایشكردن لە هەرێمی كوردستان كە لە رابردوودا بەشێك بووە لە خەلافەتی عوسمانی.
ئەردۆغان چی دەوی و ناتونێ بیكات؟
یەك: هەرێمی كوردستانی پێ داگیر ناكرێ، عیراق رازی نییە و ئەمەریكا رێگە نادات.
دوو: لیبیا پاروویەكی ئاسان نییە و عەبدولفەتاح سیسی بەهێزە.
سێ: میسر و یۆنان هاوئاهەنگن و دەریاكەیان لەبری ئاو بووەتە خوێن و ئاگر.
چوار: ئەحمەد داود ئۆغڵو و عەلی باباجان، خۆرەی ئەردۆغانن، هەڵبژاردن زۆری نەماوە و وریا نەبێت سەری دەخۆن.
پێنج: ئەی ئەردۆغان پاروویەكی سادە و بێهێزە و زوو لەناو دەچێت؟ نەخێر ئەردۆغان ژمارەیەكی سیاسیی كاریگەرە و ئاسانیش چۆك دانادا.
ئەی پەكەكە چی؟
پەكەكە چەند رێگەیەكی لەپێشە:
یەك: دووركەوتنەوە لە بیرۆكەی زاڵبوون بەسەر چوار پارچەكەی كوردستان.
دوو: وازهێنان لە خەونی زاڵبوون بەسەر یەكێتی و پارتی لە باشوور.
سێ: دووركەوتنەوە لە هەژموونگەری بەسەر رۆژئاوای كوردستان.
چوار: خۆ تەسلیم نەكردن بە فیكری چەپی توركی لەنێو رێبەرایەتی پەكەكە كە توند و شكن.
پێنج: هاوكێشەكە روونە: پەكەكە، هێزی شۆڕشگێری بڕیار بەدەستی باكووری كوردستانە، هەدەپە سەنتەر نییە، بەڵكو نمایندەی سیاسییە، چارەسەر لە قەندیلە، قەندیل دوو رووگەی هێز و نازی هەیە، ئەردۆغان نابێت لەو ناز و هێزە بێ باك بێت، ئەگەر ئەوە بكات قەندیل دەدۆڕێنێ و ئەوەش واتای ئەوەیە ئەردۆغان كورد لە خۆی دووردەخاتەوە كە ئێستا لە هەموو كات زیاتر پێویستی پێیەتی.
وتارەکانی تری نووسەر
