عیراق و توركیا بەهۆی چەندین خاڵی جیاواز و هاوبەشەوە لە سەرەتای دروستبوونیانەوە بەردەوام پەیوەندییەكانیان لە هەڵبەز و دابەزدا بووە، ساڵی 1925 كاتێك موسڵ بەڕەسمی دەخرێتەوە سەر عیراق سەرەتای ململانێیەكی دیكە دەستپێدەكات، بەو هۆیەوە توركیا لەسەر نەخشەی وزەی جیهانیی ئیتر گرنگی نامێنێت و تەنیا فاكتەری جیۆ- سیاسی و ئاو دەبنە كارتی بەهێزی وڵاتەكەی.

ساڵی 2008 و بۆ تەواوكارییش ساڵی 2009 لە چوارچێوەیەكی ستراتیژیدا 48 رێككەوتن لە بوارەكانی ئاسایش، وزە و ئابووریدا لەنێوان توركیا و عیراق واژۆ كران، تەنانەت دۆسێی بوونی پارتی كرێكارنی كوردستانیش لە هەرێمی كوردستان بەنهێنی و لە پاشكۆكانی رێككەوتنەكەدا بەوردی باسوخواس كرابوون.

لە سەرەتاوە رێككەوتنەكە بووە جێگەی باسوخواسی مێدیای و سیاسی، چاوەڕوان دەكرا رۆڵی هەبێت لەپێشخستنی ئەو بوارانەی لەنێوان هەردوولادا رێككەوتنیان لەسەر كرابوو، بەڵام بە كردار كەمترینی لێ جێبەجێ كرا، گێمی دووەمی دانیشتنەكان بۆ دەمەزەردكردنەوەی ئەو رێككەوتننە ستراتیژییە لەنێوان حەیدەر عەبادی، سەرۆك وەزیرانی پێشووی عیراق و بن عەلی یڵدرمی سەرۆك وەزیرانی پێشووی توركیا لە ساڵی 2017 كرا، بەڵام بەهەمان شێوە و بەهۆی دەیان كێشەوە خاڵەكانی جێبەجێ نەكران.

ئەو رێككەوتنە بۆ توركیا و بەلای رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆك كۆماری توركیاوە گرنگە، بەتایبەت توركیا پێویستی زۆری بە نەوتی عیراقە، هەروەها لەسەر ئەوە رێككەوتبوون كۆمپانیاكانی توركیا دەرفەتی زۆریان لە بواری ئاوەدانكردنەوەی ژێرخان و سەرخانی ئابووری و كەرتی بیناسازی لە عیراقدا بدرێتێ‌.

رۆژی هەینی 15/5/2020 رەجەب تەیب ئەرددۆغان بەبۆنەی دەستبەكاربوونی مستەفا كازمی وەك سەرۆك وەزیرانی عیراق بە تەلەفون قسەی لەگەڵ كردووە، جگە لە پیرۆزبایی بابەتی سەرەكی قسەكردنەكەیان، بەپێی راگەیەندراوی رەسمی هەردوولا پرسی هاوكاری سیاسی و ئابووری و ئەمنی زیاتر بووە، بۆ ئەوەش ئەردۆغان باسی لەوە كردووە ویستی هەیە سەردانی عیراق بكات.

نزیكبوونەوەی كرداریی عیراق و توركیا بۆ كوردستان مەترسی زۆری هەیە ئەگەر كوردستان بەشێك نەبێت لە داڕشتنی رێككەوتنەكە و كارتی سنوور بەكارنەهێنێ:

یەكەم: توركیا زۆر پێویستی بە نەوت هەیە، ساڵی 2008 رێككەوتبوون عیراق رێژەی 15%ی پێداویستی وزەی توركیا پڕ بكاتەوە، ئەگەر ئەو رێككەوتنە دەمەزەرد بكرێتەوە و عیراق سیاسەتی وزە راستەوخۆ بەڕێوە ببات، ئەوا بەهای هەرێمی كوردستان لە سیاسەتی توركیادا كەمتر دەبێتەوە، ئەوكاتیش عیراق زیاتر فشار لە كوردستان دەكات.

دووەم: توركیا مەبەستێتی كوردستان تەنیا بازاڕێكی باش بێت بۆی، بەهەموو پێوەرەكانیش عیراق بازاڕێكی باشترە بۆ كۆمپانیا توركییەكان ئەگەر ئێران لێبگەڕێت.

سێیەم: دەروازە سنوورییەكان لەدەست حكومەتی ناوەندی بن زیاتر كوردستان پەراوێز دەخرێت، كارتی سنوور بەهاكەی كەمتر دەبێتەوە.
چوارەم: توركیا بێ بەرانبەر رۆڵی لە ئاوەدانكردنەوە و پێشخستنی عیراق وازی ناكات، لێرە پەكەكە هەیە و رەنگە عیراق لەو رووەوە زیاتر توركیا دەستكراوە بكات و شەڕ كوردستانیش بگرێتەوە.

بۆ كوردستان ئەوە گرنگە كارەكتەرێكی گرنگ و كاریگەر بێت لە هەر رێككەوتنێكی توركیا و عیراق، دوورگرتن رۆڵی كەم دەكاتەوە و بێ ئاگاییش دەیخنكێنێ‌.