هیوا محەمەد
هەر ئێمە نایەکگرتوونین، ئەوانیش فرەمینبەرن
سەردەمێک زۆرینەی حزبەکان دەمانووت تا دیموکراسی لە بەغدا وەک سیستم پیادە نەکرێت، ئەوا ئۆتۆنۆمی بۆ کوردستان نایەتەدی، چونکە ئەگەر بەغدا دیموکراسییانە هەنگاو نەنێت، ناتوانێت بێتە ناو گفتوگۆی دانپیادانانی مافەکانی ئێمە، ئێستاش تا ئەو کاتەی لە بەغدا سەکۆیەکی یەکهەڵوێستیی سیاسی دروستنەبێت، ئەوا بۆ ئێمەش قورس دەبێت مانەوە لەژێر ئەم دۆخەدا.
لەپڕ حکومەت دەگۆڕێت و دەبێت لە هەوڵی دروستکردنی پەیوەندیی باشدا بین لەگەڵ ستافە نوێیەکە، سەرۆک پەرلەمان رازیدەکەین کە رێگریی لە چەسپاندنی مافەکانمان نەکات لەناو پەرلەمان، کەچی تا چاو دەکەینەوە بە تۆمەتێک لادەبرێت، لەگەڵ هاوپەیمانییەک یان گروپێک لە حزبەکان رێدەکەوین، کەچی ئەوانیش زۆرنابات دابەش دەبن.
بریا لە بەغدا یەک حزبی نەتەوەیی عەرەبی بۆ سەرتاسەری شارەکانی عیراق هەبوایە و ئێمەش بمانتوانیبایە لەگەڵیدا بچینە دانوستان و خۆمان بگونجێنین لەگەڵ رەوتە سیاسییەکە و ئارامی و سەقامگیریی ئابوورییش بگەڕێنینەوە بۆ هەرێم.
ئەگەر لەم هەرێمە، ئێمە دوو حزبی سەرەکی بین و هەڵوێستمان جیاواز بێت یان لەزۆر قۆناغدا دوو ئاڕاستیەیی هەنگاو بنێین، دەکرێت بەشێک لە هۆکارەکەی بگەڕێنینەوە بۆ فرەئاڕاستەیی بەرانبەرەکانمان لە بەغدا، چونکە ئەوەی ئەوان کاریگەریی لەسەر بۆچوونەکانی ئێمەش دەبێت و پەرتمان دەکات و هەریەکەمان پێمانوایە ئەویان باشترە لەوی تریان.
راستە هۆکاری ئەوەی کە ئێستا لە دۆخێکی خراپی ئابووریداین، متمانەی خەڵک بە حکومەت لاوازە، هاوسەنگەریی و یەکڕیزیی هەڵوێستی سیاسیی هەرێم وەک حزبەکانیش و حکومەتیش بەپێی پێویست نییە، دەستەدەرەکییەکان تا دێت لەسەرمان زیاتر دەبێت، بەڵام هێشتا بەشێکی خەتای بەغدایە کە لە چوارچێوەی ئتیحادی فیدراڵی ئێمەی بەستووەتەوە بە بەغداوە.
ئەوکاتەی کە حزبەکان و سیاسییەکانیان لە وڵاتێکدا بە دۆخێکی سەختی فرە هەڵوێستی و دوور لەیەکدا دەمێننەوە، ئەوە مانای ئەوەیە کە خۆیان و هەڵوێستەکانیان سەربەخۆنین.
هیچ وڵاتێک پێی خۆش نەبووە درواسێکەی لەخۆی لە پێشتر بێت لە هیچ روویەکەوە، لە بردنەوەی تیپی فوتباڵەکەیەوە تا داهێنان و دۆزینەوەی نادیارەکان و بنیاتنانی باشتر و سیاسەتکردن و ئارامی و ئاشتی و پێکەوەژیانی بێ کێشە.
هیچ وڵاتێکی جیهانیش بۆ وڵاتێکی تر ناسووتێت هێندەی سیاسییەکانی وڵاتەکە و خەڵکەکە خۆیان بۆ وڵاتی خۆیانن، لەبەر ئەمە دەکرێت درواسێیەتی باش و دۆستایەتی لە بەرژەوەندی هەردوو لا بنیات بنرێت، بەڵام لەوەی کە هەر هەنگاوێکت لە درواسێکەتەوە بۆ دیاری بکرێت، ئەوا وڵات وەک ئەمەی ئێستا عیراقی لێدێت.
پێویستە سیاسییەکانی عیراق و گەلانی عیراقیش ئەم راستییە بزانن، تا ئارامی و سەقامگیریی ئابووری و ئەمنی لە هەرێمی کوردستان بەرەو خراپی بڕوات، مەترسیی تێکچوونی هەموو جومگەکانی ژیان و حکومڕانیی لە عیراق زیاتر دێتەپێش.
ئێمە ناتوانین وەک مارمێلکە دەم بکەینەوە تا مێشوولەی تێبچێت، پێویستە ژیرەکانی عیراق خێرا هەنگاو بنێن بۆ یەکلاییکردنەوەی کێشەکانیان لەگەڵ هەرێم، چونکە ئەوە مووچەی سەدان هەزار فەرمانبەرە کە بازاڕ دەجووڵێنێت و ئاوەدانی دەکاتەوە، ئەگەر ئەمە نەبێت، ئەوا دەڵێین: جام پڕ بوو لێی دەڕژێت، جا کوێ تەڕ دەکات، نازانین!